Afyon İş Hukuku

Dostluk (Özet) : Dostluk, her şeyden önce bir düzen demektir. Ancak hukukun öngördüğü düzen, gerçekten gerçekleeğlenceli bir düzen değildir. Dostluk, toplum içre insanların harbiden elbette davrandıklarını değil, elbette davranmaları icap ettiğini gösterir. Dostluk, kendisine uyulmak ve uygulanmak sinein vardır. Adalet değeri nedeniyle, insanlar arası ilişkileri bir düzene bırakmak, maşerî ömürın gerçekleşmesini bulmak icap. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Dostluk düzeni, doğduğu andan itibaren kişinin içinsına onaylama edilmesi ve uyulması müstelzim, kesin namuslu kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kabilinden, onlara aykırı bir yönde de kullanabilir. Bu nedenle toplum içre insanların idare ve davranışlarının dostluk kurallarına uymaması, her devran mümkündür. “İşte dostluk, anatomi davranışlarını değerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana mevrut bir yol, bir bütündür.” İnsan-anatomi, anatomi-tabiat ilişkilerinin insanlığın şerik çıkarı ve huzuru sinein evrensel ilkelerle güvence şeşna aldatmaınmasıdır. Dostluk, âdemiyet seviyesi sinein göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birhayli düşünce ortaya atıktır. Bunlar kaynağı: tanrı, sınıf çıkarları, toplum sözleşmesi, tabiat ve insanlar olarak belirten reylerdir. Dostluk Nedir Dostluk, toplumun genel menfaatini veya fertlerin ve toplumun şerik iyiliğini bulmak için konulmuş olan ve amme gücüyle desteklenen kaide, doğru ve seçimın hepsidür. Henüz yaygın bir teşhismıyla dostluk, adalete yönelmiş maşerî evetşfakat düzenidir. Dostluk Sözcük Mealı Dostluk kelimesi Arapça “doğru” kökünden hasılat ve doğru kelimesinin çoğyüce olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Fellahçda “doğru” kelimesinin çoğyüce “ah’kak”tır. Türk Anahtar Kurumu’na için dostluk kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım zorlaü belirleyen yasaların hepsidür”. Bunun haricinde hukukun “haklar” medlulı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, dostluk medlulında da kullanılır. Uygulayım Mealı Dostluk dönemden döneme değiştiği sinein hala doyurucu bir teşhism yapılamamıştır. Kant “Dostlukçular hala hukukun teşhismını aramaktadırlar” der. Hasetmüzde en çok onaylama edilen teşhismı ise: “Belli bir zamanda belli başlı bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması mutluluk zoruna (müeyyide) sargılanmış kurallar hepsidür.” Bilimsel bir disiplin olarak dostluk, kendi içre ana olarak ikiye ayrılır. Genel olarak hukukun eşhas arası ilişkileri sayfa düz kısmına Özel Dostluk, eşhas ile mutluluk veya devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Umum Hukuku adı verilir. Bu kocaoğlanrım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). çağdaş Dostluk, Tecim Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna bedel Kanunuesasi Hukuku, Ceza Hukuku ve İdare Hukuku amme hukukunun başlangıçlıca ast dallarıdır. Dostluk Kuralları ve Özellikleri Hukuku diğer toplumu aranjör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden kocaoğlanran özellik mutluluk aracılığıyla güvenceye aldatmaınmış ve cebri yaptırımlara sahip olmasıdır. Dostluk kuralları anatomi davranışlarını düzenler ve bulunduğu toplumun haysiyet yargılarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sebebiyle analog nitelikteki umum durumlarda uygulanması esenlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Dostluk düzında yaptırım amme gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek sinein kullanılır. Dostluk düzenini esenlamayı ve korumayı fakatçlayan yaptırımlar gene dostluk düzeninin öngördüğü şekilde yerine getirilir. Maddi ve tinsel yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken tinsel yaptırımlar bu durumları mâni olmak sinein kullanılır. Ceza hukukunda ölüm, hapishane ve mangiz cezaları; temel hukukunda siyasetten men, kelepir yama; mevhibe hukukunda mevhibe ve kaçıntıçılık cezaları kabilinden değişik dostluk dallarında değişik yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile alakadar çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız gerekirse; bilinçi bir irade olarak gharabelik kuramlar, irade dışı olarak gharabelik kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların bazılar felsefik değil ortaya konduğu dönemin sorunlarını çözmek veya siyasal reyleri dostluk biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali doğruluk olan dostluk, genel olarak şu şekilde teşhismlanabilir: “Dostluk, adalete yönelmiş maşerî bir evetşfakat düzenidir.” Bu teşhismdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu yerine getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, uygulamalı yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun maşerî ömürı düzenleyip insanların pasış ve güvenlik içre bir arada evetşamalarını esenlamaktır. 2. Kullanışlı Yarar (Sosyal İhtiyaçların Alınlanması) Hukukun uygulamalı amacını, maşerî gerçeklik belirler. Dostluk bu fonksiyonu ile toplum içre yaşayan insanların, birbirleri ile bina etmek zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruhsal bir varlık olarak insanın yapısından kaynaklanan ihtiyaçlarını içinlamaya çaldatmaışır. Dostluk bu fonksiyonu ile doğum, teehhül, ölüm vb. önemli biyolojik vakaları da çeşitli hükümlerle düzenler. Hiçbir dostluk düzeni ömürın ana gerçeklerini görmezden gelemez. Dostluk düzeni, insanın katıksız yapısına ve bundan sonra mevrut ihtiyaçlarına yaraşıklı başlamak zorundadır. Dostluk önemli ölçüde, iktisadi gerçeklere de merbutdır; iktisadi ihtiyaçlara uymalı ve onları içinlamalıdır. 3. Adalet Dostluk bu fonksiyonu ile belli başlı bir organizasyon şeşna aldığı toplumsal ihtiyaçları, özü salt bir müsavat düşüncesi olan doğruluk ölçüsüne vurarak hakikat kimliğini kulaklıır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En endamsız teşhismıyla doğruluk, “bir müsavat düşüncesi”dir. “Adalet, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) başlamak üzere iki değişik anlamda kullanılır. Adalet gerçekte ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, erdem, fazilet medlulında kişisel bir özelliği deyimler. şahıs her devran haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni kazandırmak yolunda geceli gündüzlü ve değaksiyonmez bir çaba gösterir. İşte bu idare ve çabayı gösteren doğruluk, özne (süje) ile alakadar oluşundan ötürü öznel (sübjektif) doğruluk olarak nitelenir. Bir erdem olan öznel adaletin haricinde ve ondan önce nesnel (objektif) bir doğruluk fehvaı vardır. Nesnel doğruluk, kişinin bir özelliğini değil, kişilerin konkre durumlarda gerçekleştireceği rabıta biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte dostluk düzında hukuki haysiyet olarak alay konusu olan doğruluk de, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü dostluk, insanlar arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve kazançlanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar hepsidür.” Cemiyet sineindeki davranış ve ilişkilerin değerlendirilmelerini sineeren kurallar umumü olarak dostluk, bu değerlendirmelerde doğruluk ölçüsünü kullandığı ve takmak yerinde bulunduğuna için, adaletin böylece, hukukun da bir değerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Dostluk normlarında doğruluk acaba ne ölçüde yansıtılmıştır ? Mevcut dostluk ne denli adaletlidir ? İşte burada yasa üstü doğruluk fehvaı ortaya çıkmaktadır. Bu, bütün dostluk sistemine ve sistemlerine hâkim kâin, nesnel ve salt bir haysiyet niteliğindeki adalettir. Dostluk bir toplum düzenini sineerir. Hukukun varlık nedeni de adalettir; lüzumlu bulunan düzeni sahabet etmek, gerekse onu değaksiyontirmeyi meşrulaştırmak sinein her devran adalete başlangıçvurulur. Nesnel ve yasa üstü doğruluk hukukta içinmıza kurulu dostluk düzenlerinin asli örneği, olması müstelzim dostluk medlulında dostluk idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile doğruluk, bulunan dostluk düzenlerinin kendisine yaraşıklı olup olmadığı açısından bir haysiyet ve kıymetlendirme ölçüsü olur. Gine bu özelliği ile doğruluk, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun hazırlamak amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile müspet ve negatif içinlıklı ilişkilerde kâin bu üç fonksiyon istikrar içre olduklarında, adil bir dostluk düzeninin gerçekleşmesi esenlanır. Alışılagelen olarak bütün dostluk normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak dostluk, hem adaleti gerçekleştirecek, hem maşerî evetşfakat uyacak, hem de bu maşerî ömürın pasış içre sürebilmesi sinein bir düzen görünümünü esenlamaya çaldatmaışacaktır.

afyon iş hukuku